polasai frithbhulaíochta - Gaelscoil Mhachan

Mhachan
Gaelscoil
021-4357688 info@gsmhachan.com
Go to content
Gaelscoil Mhachan
               Anti-Bullying Policy
1. In accordance with the requirements of the Education (Welfare) Act 2000 and the code of behaviour guidelines issued by the NEWB, the Board of Management of Gaelscoil Mhachan  has adopted the following anti-bullying policy within the framework of the school’s overall code of behaviour. This policy fully complies with the requirements of the Anti-Bullying Procedures for Primary and Post-Primary Schools which were published in September 2013.
In the context of our code of good behaviour, we want the pupils of Gaelscoil Mhachan to receive their education in a positive, safe environment.
This code has been drafted in partnership with teachers, staff, pupils and parents
2. The Board of Management recognises the very serious nature of bullying and the negative impact that it can have on the lives of pupils and is therefore fully committed to the following key principles of best practice in preventing and tackling bullying behaviour:
(a) A positive school culture and climate which
·         is welcoming of difference and diversity and is based on inclusivity;
·         Encourages pupils to disclose and discuss incidents of bullying behaviour in a non-threatening environment; and
·         Promotes respectful relationships across the school community;
·         Promotes an atmosphere of trust, respect, support for others and co-operation.
·         Understands that it is the Principal, Staff and Parents who give good example in creating this atmosphere.
·         Emphasis on the promotion of self-esteem e.g.  Stay safe Programme and Substance Abuse Prevention Programme will be taught.
·         Builds empathy, respect and resilience in pupils; and
·         Addresses the issues of cyber-bullying and identity-based bullying including in particular, homophobic and transphobic bullying;
·         Strategies based on positive motivation and recognition to be always used in the school setting.
[1] (b) Effective leadership
(c)  A school-wide approach
(d) A shared understanding of what bullying is and its impact
(e) Implementation of education and prevention strategies (including awareness raising measures) that-
·         build empathy, respect and resilience in pupils; and
·         Address the issues of cyber-bullying and identity-based bullying including in particular, homophobic and transphobic bullying;
(f) Effective supervision and monitoring of pupils
(g) Supports for staff
(h) Consistent recording, investigation and follow up of bullying behaviour (including use of established intervention strategies); and
(i) On-going evaluation of the effectiveness of the anti-bullying policy.
3. In accordance with the Anti-Bullying Procedures for Primary and Post-Primary Schools bullying is defined as follows:
Bullying is unwanted negative behaviour, verbal, psychological or physical conducted, by an individual or group against another person (or persons) and which is repeated over time.
The following types of bullying behaviour are included in the definition of bullying:
·         deliberate exclusion, malicious gossip and other forms of relational bullying,
·         cyber-bullying and
·         identity-based bullying such as homophobic bullying, racist bullying, bullying based on a person’s membership of the Traveller community and bullying of those with disabilities or special educational needs.
Isolated or once-off incidents of intentional negative behaviour, including a once-off offensive or hurtful text message or other private messaging, do not fall within the definition of bullying and will be dealt with, as appropriate, in accordance with the  code of behaviour.
However, in the context of this policy, placing a once-off offensive or hurtful public message, image or statement on a social network site or other public forum where that message, image or statement can be viewed and/or repeated by other people will be regarded as bullying behaviour.
Negative behaviour that does not meet this definition of bullying will be dealt with in accordance with the school’s code of behaviour.
Additional information on different types of bullying is set out in Section 2 of the Anti-Bullying Procedures for Primary and Post-Primary Schools.
Examples of bullying behaviours
   
 
General  behaviours which apply to all types of  bullying
 
     
·             Harassment based on any of  the nine grounds in the equality legislation e.g. sexual harassment,  homophobic bullying, racist bullying etc.
 
·             Physical aggression
 
·             Damage to property
 
·             Name calling
 
·             Slagging
 
·             The production, display or  circulation of written words, pictures or other materials aimed at  intimidating another person
 
·             Offensive graffiti
 
·             Extortion
 
·             Intimidation
 
·             Insulting or offensive  gestures
 
·             The “look”
 
·             Invasion of personal space
 
·             A combination of any of the  types listed.
 
·             Any type of Bullying behaviour  that causes discomfort to any member of the school community.
 
     
 
Cyber
 
     
·             Denigration:  Spreading rumors, lies or gossip to hurt a person’s reputation
 
·             Harassment:  Continually sending vicious, mean or disturbing messages to an individual
 
·             Impersonation: Posting offensive or aggressive messages under another person’s name  
 
·             Flaming:  Using inflammatory or vulgar words to provoke an online fight
 
·             Trickery:  Fooling someone into sharing personal information which you then post online
 
·             Outing:  Posting or sharing confidential or compromising information or images
 
·             Exclusion:  Purposefully excluding someone from an online group
 
·             Cyber stalking: Ongoing harassment and denigration that causes a person considerable  fear for his/her safety
 
·             Silent telephone/mobile phone  call
 
·             Abusive telephone/mobile  phone calls
 
·             Abusive text messages
 
·             Abusive email
 
·             Abusive communication on  social networks e.g. Facebook/Ask.fm/ Twitter/You Tube or on games consoles
 
·             Abusive website  comments/Blogs/Pictures
 
·             Abusive posts on any form of  communication technology
     
Identity Based Behaviours
 
Including any of  the nine discriminatory grounds mentioned in Equality Legislation (gender including transgender, civil status,  family status, sexual orientation, religion, age, disability, race and  membership of the Traveller community).
     
 
Homophobic  and Transgender
 
     
·             Spreading rumours about a  person’s sexual orientation
 
·             Taunting a person of a  different sexual orientation
 
·             Name calling e.g. Gay, queer,  lesbian...used in a derogatory manner
 
·             Physical intimidation or  attacks
 
·             Threats
     
 
Race,  nationality, ethnic background and membership of the Traveller  community
 
     
·             Discrimination, prejudice,  comments or insults about colour, nationality, culture, social class,  religious beliefs, ethnic or traveller background
 
·             Exclusion on the basis of any  of the above
     
 
 
 
Relational
 
     
This involves manipulating relationships as a means  of bullying. Behaviours include:
 
·             Malicious gossip
 
·             Isolation & exclusion
 
·             Ignoring
 
·             Excluding from the group
 
·             Taking someone’s friends away
 
·             “Bitching”
 
·             Spreading rumours
 
·             Breaking confidence
 
·             Talking loud enough so that  the victim can hear
 
·             The “look”
 
·             Use or terminology such as  ‘nerd’ in a derogatory way
     
Sexual
     
·             Unwelcome or  inappropriate  sexual comments or  touching
 
·             Harassment
 
     
Special Educational  Needs,
 
Disability
     
·          Name  calling
 
·          Taunting  others because of their disability or learning needs
 
·          Taking advantage of some  pupils’ vulnerabilities and limited capacity to recognise and defend  themselves against bullying
 
·          Taking advantage of some pupils’  vulnerabilities and limited capacity to understand social situations and  social cues.
 
·          Mimicking a person’s disability
 
·          Setting others up for  ridicule
 
 
   
  4. The relevant teacher(s) for  investigating and dealing with bullying  in this schoolis (are)
 
  
 
            
                 
·            Principal
   
·            Deputy Principal
   
·            All class teachers
   
·            Learning support/ Resource    Teachers
          
 
Any teacher may act as a relevant teacher if  circumstances warrant it.
 
 
,
5. Education and prevention strategies
   
School-wide  approach
 
·          A  school-wide approach to the fostering of respect for all members of the  school community.
 
·          The  promotion of the value of diversity to address issues of prejudice and  stereotyping, and highlight the unacceptability of bullying behaviour.
 
·          The  fostering and enhancing of the self-esteem of all our pupils through both  curricular and extracurricular activities. Pupils will be provided with  opportunities to develop a positive sense of self-worth through formal and  informal interactions.
 
·          Whole  staff professional development on bullying to ensure that all staff develops  an awareness of what bullying is, how it impacts on pupils’ lives and the  need to respond to it-prevention and intervention.
 
·          An  annual audit of professional development needs with a view to assessing  staff requirements  through internal staff knowledge/expertise  and external sources
 
·          Professional  development with specific focus on the training of the relevant teacher(s)
 
·          School  wide awareness raising and training on all aspects of bullying, to include  pupils, parent(s)/guardian(s) and the wider school community.
 
·          Supervision  and monitoring of classrooms, corridors, school grounds, school tours and  extra- curricular activities. Non-teaching and ancillary staff will be  encouraged to be vigilant and report issues to relevant teachers. Supervision  will also apply to monitoring student use of communication technology within  the school.
 
·          Founding  of a  student council to  contribute  to a safe school environment e.g.  Buddy system, mentoring, Lunchtime Pals and other student support  activities that can help to support pupils and encourage a culture of peer  respect and support.
 
·          Development  and promotion of an Anti-Bullying code for the school-to be displayed  publicly in classrooms and in common areas of the school.
 
·          The  school’s anti-bullying policy is discussed with pupils and all  parent(s)/guardian(s)s are given a copy as part of the Code of Behaviour of  the school.
 
·          The  implementation of regular (e.g. per year/per term) whole school awareness  measures e.g. a dedicated notice board in the school and classrooms on the  promotion of friendship, and bullying prevention; annual Friendship Week and  parent(s)/guardian(s) seminars; termly  student surveys; regular school  assemblies by principal, deputy principal, Post holders.
 
·          Encourage  a culture of telling, with particular emphasis on the importance of  bystanders. In that way pupils will gain confidence  in ‘telling’. This confidence factor is of vital importance. It should be  made clear to all pupils that when they report incidents of bullying they are  not considered to be telling tales but are behaving responsibly.
 
·          Ensuring  that pupils know who to tell and how to tell, e.g.:
 
o   Direct approach to teacher at an appropriate  time, for example after class.
 
o   Hand note up with homework.
 
o   Make a phone call to the school or to a  trusted teacher in the school.
 
o   Anti-bully or worry Box  
 
o   Get a parent(s)/guardian(s) or friend to tell  on your behalf.
 
o   Administer a confidential questionnaire once  a term to all pupils.
 
o   Ensure bystanders understand the importance  of telling if they witness or know that bullying is taking place.
 
 
The use  of the Acceptable Use Policy in the school to include the necessary  steps to ensure that the access to technology within the school is strictly  monitored, as is the pupils’ use of mobile phones.
 
            As part of this  anti Bullying Code, Mobile phones  belonging to Pupils are not allowed in                      school. If a phone is  needed because of an emergency situation an explanatory note from the  parent/guardian must be given to the class teacher and all phones  must be given to class teacher each morning  and can be collected  at the end of the  school day.
 
Parents role in preventing Bullying
 
1.       We recommend that Parents / Guardians inform  the class teacher immediately about any bullying incident.
 
2.       Be aware of any behaviour / attitude changes  that may indicate that your child is frightened or being bullied
 
3.       Listen to your child.Spend time together to  encourage your child to talk about his/her day.
 
4.       Encourage his / her self –esteem / praise him  /her.Reassure him/her
 
5.       Encourage respect for others
 
6.       Keep in regular contact with class teacher.  Read the homework journal every day
 
7.       Encourage children to develop friendships to  avoid isolation
 
8.       Attend any talks/courses regarding  AntiBullying/CyberBullying.
 
9.       It is advised to have all computers  /technological devices in a visible place in the home and not in the child’s  bedroom.
 
10.   Close monitoring of your child’s possible  access to and use of the internet.
 
If your child is being bullied
 
1.        Make  an appointment and Inform the class teacher immediately
 
2.       Reassure your child
 
3.       Give names – professional confidentiality  will be assured
 
4.       Support the implementation of Code of Good  Behaviour sanctions
 
5.       Follow up meeting with teacher and  / or Principal
 
6.       Do not encourage your child to retaliate –  co-operate with the school / tell your child to tell his / her class teacher  / teacher/Staff member on duty
 
7.       Encourage your child  to talk about his feelings ,write or draw a  picture.
 
8.       Help your child avoid situations where he/she  may be alone and targeted
 
Parents are reminded that it is  prudent to monitor all phone,use of  computer/Internet/Social Sites Activity in the interest of  Child Safety and that it is illegal for  children under 13 to have a Face book account.
 
 
If your child is involved in bullying others
 
       1. Observe  any changes in behaviour.
 
2.Come to the meeting with class teacher and  / or Principal
 
3.Talk with your child – find out why?
 
4.Co-operate with the school in implementing Code of Good Behaviour  sanctions
 
Implementation of curricula
 
·          The full  implementation of the SPHE  curriculum  and the RSE and Stay Safe Programmes.
 
·           Continuous Professional Development for  staff in delivering these programmes.
 
,
 
·          School  wide delivery of lessons on ,  Cyber Bullying , Web wise Primary  teachers’ resources).  Walk tall programme,  
 
·          Delivery  of the Garda SPHE Programmes . These lessons, delivered by Community Gardai,  cover issues around personal safety and cyber-bullying
 
·          The  school will specifically consider the additional needs of SEN pupils with  regard to programme implementation and the development of skills and  strategies to enable all pupils to respond appropriately.
 
·          The  school will implement the advice in “Sexual Orientation advice for schools”  (RSE Primary, see booklet)., following appropriate inservice
 
 
               Links to other policies
 
Other  school policies, practices and activities that are particularly relevant to  bullying, include:. Code of Behaviour, Child Protection policy, Supervision  of pupils, Acceptable use policy
 
 
6.      Procedures for  Investigating and Dealing with Bullying
 
 
The primary aim in investigating and dealing with  bullying is to resolve any issues and to restore, as far as is practicable,  the relationships of the parties involved (rather than to apportion blame);
 
 
The school’s procedures will be consistent with the  following approach.
 
Every  effort will be made to ensure that all involved (including pupils,  parent(s)/guardian(s)) understand this approach from the outset.
 
 
 
Reporting  bullying behaviour
 
 
·          Any pupil or  parent(s)/guardian(s) may bring a bullying incident to any teacher in the  school.
 
·          All reports, including  anonymous reports of bullying, will be investigated and dealt with by the  relevant teacher.
 
·          Teaching and non-teaching  staff such as secretaries, special needs assistants (SNAs), caretakers, cleaners  must report any incidents of bullying behaviour witnessed by them, or  mentioned to them, to the relevant teacher;
 
·          Any repeated incident that  causes discomfort to adult members of  the school community should be reported to the Principal/Chairperson of  the Board of Management.
 
 
Investigating and dealing with incidents: Style  of approach In investigating and dealing with  bullying, the (relevant)teacher will exercise his/her professional judgement  to determine whether bullying has occurred and how best the situation might  be resolved;
 
·          Parent(s)/guardian(s) and  pupils are required to co-operate with any investigation and assist the  school in resolving any issues and restoring, as far as is practicable, the  relationships of the parties involved as quickly as possible;
 
·           Teachers should take a calm, unemotional  problem-solving approach.
 
·          Where possible incidents  should  be investigated outside the  classroom situation to ensure the privacy of all involved;
 
·           All interviews should be conducted with  sensitivity and with due regard to the rights of all pupils concerned. Pupils  who are not directly involved can also provide very useful information in  this way;
 
·          When analysing incidents of  bullying behaviour, the relevant teacher should seek answers to questions of  what, where, when, who and why. This should be done in a calm manner, setting  an example in dealing effectively with a conflict in a non-aggressive manner;
 
·           If a group is involved, each member should  be interviewed individually at first. Thereafter, all those involved should  be met as a group. At the group meeting, each member should be asked for  his/her account of what happened to ensure that everyone in the group is  clear about each other’s statements;
 
·           Each member of a group should be supported  through the possible pressures that may face them from the other members of  the group after the interview by the teacher;
 
It may also be appropriate or helpful to ask  those involved to write down their account of the incident(s)
 
·           In cases where it has been determined by the  relevant teacher that bullying behaviour has occurred, the  parent(s)/guardian(s) of the parties involved should be contacted at an early  stage to inform them of the matter and explain the actions being taken (by  reference to the code of behaviour). The school should give  parent(s)/guardian(s) an opportunity of discussing ways in which they can  reinforce or support the actions being taken by the school and the supports  provided to the pupils;
 
1.        Where the relevant teacher  has determined that a pupil has been engaged in bullying behaviour, it should  be made clear to him/her how he/she is in breach of the school’s  anti-bullying policy and efforts should be made to try to get him/her to see  the situation from the perspective of the pupil being bullied; Code of Good Behaviour sanctions will be  implemented if it is proven that bullying had taken place.
 
Behaviour of all individuals  involved in the case will be monitored afterwards in conjunction with parents and with regard to the following:
 
·          Negotiating agreements  between pupils and following these up by monitoring progress. This can be on  an informal basis or implemented through a more structured mediation process
 
·          Working with  parent(s)/guardian(s)s to support school interventions
 
·          No Blame Approach
 
·          Circle Time
 
·          Restorative interviews
 
·          Restorative conferencing
 
·          Peer mediation where suitable  training has been given
 
It  must also be made clear to all involved (each set of pupils and  parent(s)/guardian(s)) that in any situation where disciplinary sanctions are  required, this is a private matter between the pupil being disciplined, his  or her parent(s)/guardian(s) and the school;
                             
Follow up and      recording
     
     
·              In determining whether a      bullying case has been adequately and appropriately addressed the      relevant teacher must, as part of his/her professional judgement, take      the following factors into account:
     
- Whether the bullying behaviour has      ceased;
     
- Whether any issues between the      parties have been resolved as far as is practicable;
     
-Whether the relationships between      the parties have been restored as far as is practicable;
     
-Any feedback received from the      parties involved, their parent(s)/guardian(s)s or the school Principal or      Deputy Principal
     
·               Follow-up meetings with the relevant      parties involved may be arranged separately with a view to possibly      bringing them together at a later date if the pupil who has been bullied      is ready and agreeable.
     
Recording of bullying behaviour
     
     
It is imperative that all recording of bullying      incidents must be done in an objective and factual manner.
     
     
The school’s procedures for noting and reporting      bullying behaviour are as follows:
     
     
           Informal- pre-determination that bullying has occurred
     
·              All      staff must keep a written record of any incidents witnessed by them or      notified to them. All incidents must be reported to the relevant teacher
     
·              While all reports, including anonymous reports      of bullying must be investigated and dealt with by the relevant teacher,      the relevant teacher must keep a written record of the reports, the      actions taken and any discussions with those involved regarding same
     
·              The relevant teacher must inform the principal      of all incidents being investigated.
     
     
           Formal Stage 1-determination that bullying has occurred
     
·              If it is established by the relevant teacher that bullying has      occurred, the relevant teacher must keep appropriate written records      which will assist his/her efforts to resolve the issues and restore, as      far as is practicable, the relationships of the parties involved.
     
             Formal Stage 2-Appendix 3 (From DES Procedures)
     
The relevant teacher must use the      recording template at Appendix 3 to record the bullying behaviour      in the following circumstances:
     
     
a) in cases where he/she considers that      the bullying behaviour has not been adequately and appropriately      addressed within 20 school days after he/she has determined that bullying      behaviour occurred; and
     
b)      Where the school has decided that certain bullying behaviour as outlined      iin the examples above must be recorded and reported immediately to the      Principal or Deputy Principal as applicable.
     
                  
          
 
 
 7. The school’s programme of support for working with pupils affected by bullying is as follows
   
 
·          All in-school supports and  opportunities will be provided for the pupils affected by bullying to  participate in activities designed to raise their self-esteem, to develop  friendships and social skills and build resilience e.g.  
 
-           Pastoral care system
 
 
-           Social groups
 
 
-           Group work such as circle  time
 
 
·          If pupils require counselling  or further supports ;the school will endeavour to liaise with the appropriate  agencies e.g. Barnardos to organise same. This may be for the pupil affected  by bullying or involved in the bullying behaviour.
 
·          Pupils should understand that  there are no innocent bystanders and that all incidents of bullying behaviour  must be reported to a teacher.
 
8.Supervision and Monitoring of Pupils The Board of Management confirms that appropriate supervision and monitoring policies and practices are in place to both prevent and deal with bullying behaviour and to facilitate early intervention where possible.
9.Prevention of Harassment: The Board of Management confirms that the school will, in accordance with its obligations  under equality legislation, take all such steps that are reasonably practicable to prevent the  sexual harassment of pupils or staff or the harassment of pupils or staff on any of the nine  grounds specified i.e. gender including transgender, civil status, family status, sexual  orientation, religion, age, disability, race and membership of the Traveller community.
10. This policy was adopted by the Board of Management on 14th May 2014
11. This policy will be made available to school personnel, published on the school website , otherwise readily accessible to parents and pupils on request) and provided to the Parents’ Association . A copy of this policy will be made available to the Department and the patron if requested.
12. This policy and its implementation will be reviewed by the Board of Management once in every school year. Written notification that the review has been completed will be made available to school personnel, published on the school website  and provided to the Parents’ Association . A record of the review and its outcome will be made available, if requested, to the patron and the Department.
Signed: __________Barra O Caoimh                                      Signed: Íde NíDhubhain___________________
             (Chairperson of Board of Management)                                 (Principal)
Date: ___14/5/14___________                                                              Date: __14/5/14________________


Dáta an chéad Gaelscoil Mhachan
Cód Frithbhulaíochta
1. I gcomhréir le riachtanais an Acht Oideachais (Leas) 2000 agus na dtreoirlínte faoi chód
iompair a d'eisigh an Bord Náisiúnta um Leas Oideachais tá an beartas frithbhulaíochta seo a leanas glactha ag Bord Bainistíochta Gaelscoil Mhachan mar chuid de chód iompair iomlán na scoile. Géilleann an beartas go huile agus go hiomlán do riachtanais Ghnásanna Frithbhulaíochta Bunscoile agus Iar-bhunscoile a foilsíodh i Meán Fómhair 2013.
I gcomhthéacs an cód dea-iompar, is mian linn go mbeadh daltaí Gaelscoil Mhachan ag fáil a gcuid oideachais in atmasféar deimhneach sábhalta.
Cuireadh an polasaí seo le chéile I gcomhairle le muinteoiri, foireann scoile, daltai agus tuismitheoiri.
2. Aithníonn an Bord Bainistíochta a thromchúisí atá iompar bulaíochta agus a dhiúltaí a
d'fhéadfadh a thionchar a bheith ar dhaltaí, agus geallann an scoil dá réir cloí leis na príomhphrionsabail dea-chleachtais seo a leanas agus iompar bulaíochta á chosc agus á chomhrac.
(A)              Cultúr dearfach a bheith i réim sa scoil:
·         ina nglactar go fonnmhar le difríocht agus le héagsúlacht agus ina léirítear meas ar chuimsitheacht;
·         ina spreagtar daltaí chun iompar bulaíochta a nochtadh agus a phlé i
dtimpeallacht neamhbhagrach; agus
·         ina gcuirtear caidreamh bunaithe ar mheas chun cinn ar fud phobal na scoile;
  • Is mian linn     iontaoibh meas, comhoibriú  agus     tacaíocht do dhaoine eile a chothú sa saol scoile.
  • Tuigimíd gurb     iad an Príomhoide,Foireann scoile agus tuismitheoirí a thugann dea-shampla     ó thaobh an atmasféar seo a chothú.
  • Molaimíd     modhanna bunaithe ar spreagadh deimhneach agus aitheantas a úsáid i     gcúrsaí scoile.
  • Cuirfear béim     ar cheachtanna feinmhuinín m.sh sna cláracha Bí Sabháilte, Misneach
  • Úsaid a bhaint     as straitéisí bunaithe ar spreagadh agus aitheantas deimhneach i gcúrsaí     scoile
·        
[1] (B)         Ceannaireacht éifeachtach;
(C)              Cur chuige scoile uile;
(D)              Tuiscint i bpáirt faoin rud is bulaíocht ann agus faoin tionchar is féidir a bheith aige
(E)              Feidhmiú straitéisí oideachais agus coiscthe (lena n-áirítear bearta chun feasacht a mhúscailt)
·         a chothaíonn ionbhá, meas agus athléimneacht sna daltaí; agus
·         ina dtéitear i ngleic go sainráite le cibearbhulaíocht agus le bulaíocht
bunaithe ar aitheantas, lena n-áirítear bulaíocht homafóbach agus trasfóbach;
(F) Maoirseacht agus monatóireacht éifeachtach ar dhaltaí;
(G) Tacaíochtaí don fhoireann;
(H) Teagmhais bhulaíochta a thaifeadadh agus a imscrúdú ar shlí chomhsheasmhach
agus obair leantach a dhéanamh ina dtaobh (lena n-áirítear straitéisí aitheanta
idirghabhála a úsáid); agus
(I) Meastóireacht leanúnach ar a éifeachtaí atá an beartas frithbhulaíochta.
3. I gcomhréir le Gnásanna Frithbhulaíochta Bunscoile agus Iar-bhunscoile seo é an sainmhíniú
ar bhulaíocht:
An rud a thuigtear le bulaíocht ná iompar diúltach neamhiarrtha, bíodh sé i bhfoirm iompar briathartha, síceolaíoch nó fisiciúil, a dhéanann duine aonair nó grúpa in aghaidh duine nó daoine eile, agus a dhéantar arís agus arís eile.
Áirítear na cineálacha iompair bhulaíochta seo a leanas ar an sainmhíniú ar bhulaíocht:
·         duine a fhágáil as an áireamh d'aon ghnó, gabháil do chúlchaint mhailíseach agus do
chineálacha eile caidrimh bhulaíochta idir dhaoine;
·         cibearbhulaíocht; agus
·         bulaíocht bunaithe ar aitheantas, ar nós bulaíocht homafóbach, bulaíocht chiníoch,
bulaíocht bunaithe ar bhallraíocht den Lucht Siúil agus bulaíocht ar dhuine faoi mhíchumas nó ar dhuine a bhfuil riachtanais speisialta oideachais aici/aige.
Ní chuimsíonn an sainmhíniú seo ar bhulaíocht teagmhais aonraithe nó teagmhais aon uaire d'iompar diúltach d'aon turas, lena n-áirítear téacsteachtaireacht mhaslach nó goilliúnach aon uaire nó teachtaireachtaí príobháideacha eile agus ba cheart déileáil leo, mar is cuí, de réir chód iompair na scoile.
Ach, i bhfianaise an bheartais seo, féachfar ar theachtaireacht, íomhá nó ráiteas poiblí goilliúnach aon uaire ar shuíomh Gréasáin líonra poiblí nó ar fhóram poiblí eile ar féidir an teachtaireacht, an íomhá nó an ráiteas sin a fheiceáil air agus/nó a bheith athráite ag daoine eile mar iompar bulaíochta.
Iompar diúltach nach n-áirítear sa sainmhíniú seo ar bhulaíocht, déileálfar leis de réir chód iompair na scoile.
Gheofar eolas breise ar na cineálacha éagsúla bulaíochta i Roinn 2 de na Gnásanna Frithbhulaíochta Bunscoile agus Iar-bhunscoile.
Samplaí d'Iompraíochtaí Bulaíochta
   
 
Iompraíochtaí a bhaineann le gach saghas bulaíocht
 
     
·             Ciapadh  bunaithe ar cheann ar bith de na naoi bhforas sa reachtaíocht comhionannais  e.g. ciapadh gnéasach, bulaíocht homafóbach, bulaíocht chiníocht, etc.
 
·             Forrántacht  fhisiciúil
 
·             Damáiste  do mhaoin
 
·             Leasainmneacha  a ghlaoch
 
·             Cleithmhagadh  
 
·             Pictiúir,  focail i scríbhinn, nó ábhar eile a tháirgeadh, a thaispeáint nó a scaipeadh  atá dírithe ar dhuine eile a imeaglú
 
·             Graifítí  maslach
 
·             Sracadh  (extortion)
 
·             Imeaglú
 
·             Gothaí  maslaitheacha nó gáirsiúla
 
·             'Amharc'  faoi leith
 
·             Cur  isteach ar spás pearsanta
 
·             Meascán  de na cinn a luaitear.
 
     
 
Cibearbhulaíocht
 
     
·             Tromaíocht: Ráflaí, bréaga nó biadán a  scaipeadh  chun dochar a dhéanamh do  cháil duine eile
 
·             Ciapadh: Teachtaireachtaí oilc, suaracha  nó gáirsiúla a sheoladh chuig duine go leanúnach
 
·             Pearsanú: Teachtaireachtaí maslaitheacha  nó forrántacha a phóstáil faoi ainm duine eile
 
·             Gríosadh: Úsáid a bhaint as focail  gháirsiúla nó ghríosaitheacha chun troid ar líne a spreagadh
 
·             Cleasaíocht: Dallamullóg a chur ar dhuine  eolas pearsanta a roinnt agus an t-eolas sin a úsáid ar líne ina dhiaidh sin
 
·             Sceitheadh: Eolas nó íomhánna rúnda a  phostáil nó a roinnt
 
·             Leithcheal: Leithcheal a dhéanamh ar dhuine  ó ghrúpa ar líne d'aon ghnó
 
·             Cibear-stalcaireacht: Ciapadh agus tromaíocht  leanúnach a fhágann go mbíonn eagla a b(h)eatha/a s(h)ábháilteachta ar duine
 
·             Glao  tostach gutháin/gutháin phóca
 
·             Glao  maslach gutháin/gutháin phóca
 
·             Teachtaireacht  téacs mhaslach
 
·             Teachtaireacht  ríomhphoist mhaslach
 
·             Cumarsáid  mhaslach ar líonraí sóisialta e.g. Facebook/Ask.fm/ Twitter/You Tube nó ar  chonsóil chluichí
 
·             Ráitis/Blaganna/Pictiúir  mhaslacha idirlín
 
·             Postálacha  maslacha ar cineál ar bith teicneolaíochta cumarsáide
     
Iompraíochtaí bunaithe  ar Aitheantas
 
Lena n-áirítear  aon cheann de na naoi bhforas idirdhealúcháin a luaitear sa Reachtaíocht um  Chomhionannas (inscne lena  n-áirítear trasinscne, stádas sibhialta, stádas teaghlaigh, claonadh  gnéasach, reiligiún, aois, míchumas, cine agus toisc gur den Lucht Taistil  iad).
     
 
Homafóbach agus Trasinscne
 
     
·             Ráflaí  a scaipeadh faoi chlaonadh gnéasach duine
 
·             Tathant  ar dhuine a bhfuil claonadh gnéasach difriúil aige/aici
 
·             Leasainmneacha  a ghlaoch, e.g. aerach, casta, lúbtha, a úsáidtear chun caitheamh anuas ar  dhuine
 
·             Imeaglú  fisiciúil nó ionsaí
 
·             Bagairtí
     
 
Cine, náisiúntacht, cúlra eitneach agus  ballraíocht de phobal an Lucht Taistil
 
     
·             Idirdhealú,  réamhchlaonadh, ráitis nó maslaí a bhaineann le cine, náisiúntacht, cultúr,  aicme shóisialta, creideamh, cúlra, eitneach nó an Lucht Taistil
 
·             Leithcheal  de bhun aon cheann acu seo thuas
     
 
 
 
Caidreamhach
 
     
Is éard atá i  gceist anseo caidrimh a mhí-ionramháil mar bhealach chun bulaíocht a  dhéanamh. Ar na hiompraíochtaí tá:
 
·             Biadán  maslach
 
·             Leithcheal  agus aonrú
 
·             Neamhaird  
 
·             Leithcheal  ó ghrúpa
 
·             Cairde  a bhaint de dhuine
 
·             'Bitseáil'
 
·             Ráflaí  a scaipeadh
 
·             Rún  a sceitheadh
 
·             Caint  sách ard le go gcloisfeadh an t-íobartach í
 
·             'Amharc'  faoi Leith
 
·             ‘nerd’ a úsáid le cur isteach ar dhuine.
     
Gnéasach
     
·             Ráitis  nó tadhall gnéasach míchuí nó gan choinne
 
·             Ciapadh
 
     
Riachtanais Speisialta Oideachais,
 
Míchumas
     
·          Leasainmneacha a ghlaoch
 
·          Tathant ar dhaoine eile mar gheall ar a míchumas  nó riachtanais foghlama
 
·          Teacht  i dtír ar leochaileachtaí daltaí eile agus ar a gcumas teoranta bulaíocht a  aithint agus iad féin a chosaint
 
·          Teacht  i dtír ar leochaileachtaí daltaí eile agus ar a gcumas teoranta cúinsí  sóisialta agus leideanna sóisialta a aithint agus iad féin a chosaint.
 
·          Athris  a dhéanamh ar mhíchumas duine eile
 
·          Ceap  magaidh a dhéanamh de dhaoine eile
 
 
4. Seo a leanas an múinteoir/na múinteoirí ábhartha a dhéanfaidh bulaíocht a imscrúdú agus a
dhéileálfaidh léi: (féach Roinn 6.8 de na Gnásanna Frithbhulaíochta Bunscoile agus Iar-
bhunscoile):
   
 
Is iad na  Múinteoirí ábhartha  sa scoil seo:     (Arna gcinneadh ag an mBord  Bainistíochta) e.g.
 
            
                 
Príomhoide
   
Leas-Phríomhoide
   
Gach    múinteoir ranga
   
Oidi    Tacaíocht foghlamtha agus achmhainne
          
 
Féadfaidh múinteoir ar bith gníomhú mar  mhúinteoir ábhartha  más gá.
 
 
5.straitéisí oideachais agus coiscthe
   
Cur  chuige na scoile ina hiomláine
 
·          Cur  chuige na scoile ina hiomláine chun meas ar gach ball de phobal na scoile a  chothú.
 
·          Luach  na héagsúlachta a chur chun cinn chun aghaidh a thabhairt ar dhearcaí claonta  agus chun aird a tharraingt ar a dho-ghlactha is atá iompraíocht bhulaíochta.
 
·          Féinmheas  a chothú agus a fheabhsú i measc na ndaltaí uile trí ghníomhaíochtaí  curaclaim agus seach-churaclaim araon. Tabharfar deiseanna do dhaltaí  féinmheas dearfach a fhorbairt trí idirghníomhaíochtaí foirmiúla agus  neamhfhoirmiúla.
 
·          Forbairt  ghairme don fhoireann go léir i dtaca leis an mbulaíocht d'fhonn a chinntiú  go mbeidh tuiscint ag an bhfoireann ar fad ar cad is bulaíocht ann, ar an  gcaoi a dtéann sí i bhfeidhm ar shaol na ndaltaí agus ar an ngá a bhíonn ann  freagairt di agus i a chosc.
 
·          Athbhreithniú bliaintúil ar gánna CPD na múinteoirí,  le eolas a bhailiú faoi na scíleanna agus an taithí atá ag múinteoirí na  scoile.
 
·          Forbairt  ghairme le fócas faoi leith ar oiliúint a chur ar na múinteoirí ábhartha .
 
·          Feachtas  feasachta agus oiliúna don scoil ina hiomláine i dtaca le gach gné den  bhulaíocht, lena n-áirítear, tuismitheoir(í)/caomhnóir(í) agus pobal níos  leithne na scoile.
 
·          Maoirseacht  agus monatóireacht ar sheomraí ranga, ar dhorchlaí, ar thalamh na scoile, ar  thurasanna scoile agus ar ghníomhaíochtaí seach-churaclaim. Tabharfar ar  bhaill foirne nach mbíonn ag teagasc agus ar bhaill eile a bheith san  airdeall agus eachtraí a chur in iúl do na múinteoirí ábhartha. Beidh  maoirseacht i gceist leis i dtaca leis an úsáid a bhaineann daltaí as  teicneolaíocht cumarsáide sa scoil.
 
·          Rannpháirtíocht  chomhairle na ndaltaí i dtimpeallacht shábháilte scoile a chruthú e.g.  Córas páirtíochta, meantóireacht, Cairde  Lóin agus gníomhaíochtaí tacaíochta eile a d'fhéadfadh tacú le daltaí agus  cultúr comh-mheasa agus tacaíochta a spreagadh.
 
·          Forbairt  agus cur chun cinn Cód Frithbhulaíochta don scoil le cur i ndialanna na  ndaltaí agus le cur ar taispeáint i seomraí ranga agus in áiteanna poiblí sa  scoil.
 
·          Pléitear  beartas frithbhulaíochta na scoile le daltaí agus tugtar cóip de do gach  tuismitheoir/caomhnóir mar chuid de Chód Iompraíochta na Scoile (gach  bliain).
 
·          Bearta  rialta (e.g. gach bliain/gach téarma/gach mí/gach seachtain) feasachta a chur  i bhfeidhm ar fud na scoile e.g. clár fógraí faoi leith sa scoil agus i  seomraí ranga maidir le cairdeas a chothú, agus bulaíocht a chosc; Seachtain  Chairdis gach bliain agus seimineáir le tuismitheoirí/caomhnóirí; suirbhéanna  bliantúla/téarma/míosúla ar dhaltaí; tionóil rialta scoile nó bhliainghrúpa  faoi stiúir an phríomhoide, an leas-phríomhoide, na gceann bliana, etc.
 
·          Cultúr  insinte a spreagadh, agus béim faoi leith ar thábhacht na bhfinnéithe. Ar an  gcaoi sin beidh muinín ag daltaí as a bheith ag insint. Tá gné seo na muiníne  ríthábhachtach. Ba chóir a chur in iúl go soiléir do gach dalta agus iad ag  tuairisciú eachtraí bulaíochta nach ag insint ná ag sceitheadh atá siad ach  ag gníomhú go freagrach.
 
·          Deimhin  a dhéanamh de go mbeidh a fhios ag daltaí cé dó ba chóir dóibh a insint agus  conas é a dhéanamh, e.g.:
 
·          Dul  caol díreach chuig múinteoir ag am feiliúnach, mar shampla tar éis ranga.
 
·          Nóta  a thabhairt isteach leis an obair bhaile.
 
·          Glao  gutháin a chur ar an scoil nó ar mhúinteoir sa scoil a bhfuiltear muiníneach  as/aisti.
 
·          Bosca  Frithbhulaíochta nó Cráiteachta  
 
·          Tabhairt  ar thuismitheoir(í)/ar chaomhnóir(í) nó ar chara insint.
 
·          Ceistneoir  rúnda a thabhairt do gach dalta uair sa téarma.
 
·          Deimhin  a dhéanamh de go dtuigeann finnéithe an tábhachtach a bhaineann lena  bhfeiceann siad nó lena bhfuil ar eolas acu faoin mbulaíocht atá ar bun a  insint.
 
·          Prótacail  shoiléire a shonrú chun tuismitheoir(í)/caomhnóir(í) a spreagadh dul chun na  scoile más dóigh leo go bhfuil bulaíocht á déanamh ar a leanbh. Ba chóir an  prótacal a chur le chéile i gcomhar le tuismitheoirí.
 
·          Beartas  um Úsáid Inghlactha a chur le chéile sa scoil lena n-áirítear na céimeanna  cuí chun deimhin a dhéanamh de go ndéantar monatóireacht dhian ar úsáid na  teicneolaíochta sa scoil, cuir i gcás úsáid a bhaint as gutháin phóca.
 
·          Liosta  na dtacaí atáthar a úsáid sa scoil faoi láthair agus tacaí eile atá sa scoil  a shonrú
 
 
            Mar chuid den polasaí seo níl cead  fónpóca bheith ar scoil ag dalta gan nóta minithe ón tuiste i gcás  prainne.Tabharfar an fón don oide ranga ar maidin agus is feidir é a bhailiu  ag deireadh an  lae.
 
 
Ról na dtuismitheoirí i gcur i gcoinne Tromaíochta
 
1.     Molaimid go  gcuireann daltaí agus tuismitheoirí  /  caomhnóirí an múinteoir ranga ar an eolas láithreach faoi aon tromaíocht a  thugann siad faoi deara.
 
2.    Molaimid go  mbeadh tuismitheoirí  / caomhnóirí  aireach faoi aon athrú iompar nó dearcadh a thagann ar a bpáistí a thugadh le  fios go bhfuil sé / sí míshuaimhneach ar eagla go bhfuil tromaíocht ar siúl.
 
3.    Éist  le do pháiste
 
4.    Féin mheas / féin  mhuinín a chothú
 
5.    Meas do dhaoine  eile a chothú
 
6.    Teangmháíl rialta  leis an múinteoir ranga / breathnú ar an leabhar obair bhaile gach lá
 
7.    An páiste a  ghriosadh chun cairdeas a chothú chun aon baol d’aonorachas a cheilt.
 
8.    Freastal ar  chursaí/cainteanna maidir le frithbhulaíocht/Tromaíocht ar líne
 
9.    Moltar ríomhairí  /aon trealamh le teacht ar an idirlíon bheith in áit sofheicithe sa bhaile  agus ní  i seomra codalta an linbh.
 
10.  Dian  monatóireacht a dhéanamh ar Usáid/teacht ar aon fearas teichneolaíchta atá  ceangailte leis an idirlíon
 
Má tá tromaíocht á dhéanamh ar do pháiste
 
1.     Dean coinne  láithreach chun cainte leis an múinteoir ranga.
 
2.    Tabhair sólás dod  phaiste
 
3.    Tabhair  ainmneacha. Coimeádfar gach ní faoi rún ghairmuila.
 
4.    Lean leis an cód  dea-iompar / cód i gcoinne tromaíochta.
 
5.    Caint leis an  múinteoir agus / nó Príomhoide acu.
 
6.    Ná mol don  pháiste gníomh fisicúil a dhéanamh  mar  dhioltais – comhoibrigh leis an scoil – abair leis/ lei caint leis an  múinteoir ranga / múinteoir ball fóirne ar duité.
 
7.    Spreag do pháiste  chun cainte faoina mothúchain,scríobh nó pictiur a tharraingt.
 
8.     Cabhraigh le do pháiste ócáidí ina mbeadh sé/sí  aonarach nó faoi bhrú a sheachaint
 
Moltar do thuisti dian monatoireacht a  dheanamh ar aon úsaid teichneolaiohta agus suiomhanna sóisialta i gcomhtheacs  Sabhaltacht Linbh agus go bhfuil se midleathach do leanaí faoi 13 cuntas  Facebook bheith acu.
 
 tá do  pháiste ag déanamh tromaíocht
 
      
  1. Déan breathnú ar aon athraithe iompair
  2.  
 
2.    Tar chuig  cruinniú sa scoil
 
3.    Labhair leis an  bpáiste ag iarraidh cúiseanna faoi ndear an tromaíocht.
 
4.    Lean leis an cód  dea-iompar.
 
Curaclaim a chur i  ngníomh
 
·          Cur  i ngníomh iomlán na gcuraclam SPHE agus CSPE agus na gclár RSE agus Bí  Sábháilte.
 
·           Forbairt Ghairme Leanúnach don fhoireann  agus na cláir sin á seachadadh.
 
·          Ceachtanna  ar an mbulaíocht bunaithe ar fhianaise a sheachadadh ar fud na scoile, e.g. ,  Bí Sábháilte, Misneach, .
 
·          Ceachtanna  a sheachadadh ar Fhorrántacht  Chaidreamhach ,  ar an gCibearbhulaíocht (#UP2US, Be Safe-Be  Web wise, Think Before you Click, Let’s Fight it Together, Web wise Primary  teachers’ resources), ar an mBulaíocht  Hómafógach agus Thrasfóbach de reir inseirbhis do oidí
 
·          Cláir  SPHE an Gharda Síochána a sheachadadh . Pléann na ceachtanna seo, a thugann  Gardaí Pobail, ceisteanna a bhaineann le sábháilteacht phearsanta agus cibearbhulaíocht.
 
·          Féachfaidh  an scoil, go háirithe, i leith riachtanais bhreise na ndaltaí SEN maidir le  cláir a chur i bhfeidhm agus scileanna agus straitéisí a fhorbairt a  chuirfeadh ar chumas gach daltaí freagairt go cuí.
 
Cuirfidh an scoil i bhfeidhm an chomhairle atá le fáil in  “Sexual Orientation advice for schools” (RSE Bunscoile, feic leabhrán).de  réir inseirbhíse
 
 
):
6.8.9.      Gnásanna chun Bulaíocht a Fhiosrú agus Láimhseáil
Is é an phríomhaidhm a bhaineann le bulaíocht a fhiosrú agus a láimhseáil ná ceisteanna a réiteach agus an caidreamh idir na páirtithe a shlánú, a oiread agus is féidir (seachtas milleán a leagan ar dhuine);
Ní mór do ghnásanna na scoile cloí leis an gcur chuige seo a leanas.
Déanfar gach iarracht a chinntiú go dtuigfidh gach duine atá rannpháirteach (daltaí, tuismitheoirí/caomhnóirí san áireamh) an cur chuige sin ón tús.
Iompraíocht Bhulaíochta a Thuairisciú
·         Féadfaidh dalta nó tuismitheoir(í)/caomhnóir(í) ar bith eachtraí bhulaíochta a chur in iúl do mhúinteoirí ar bith sa scoil.
·         Fiosróidh agus láimhseálfaidh an múinteoir ábhartha gach tuairisc, ina measc tuairiscí anaithnide.
·         Ní mór do bhaill foirne teagaisc agus neamhtheagaisc, cuir i gcás rúnaithe, cúntóirí riachtanas speisialta (SNA), tionlacaithe bus, airígh, glantóirí aon eachtraí d'iompraíocht bhulaíochta a fheiceann siad nó a luaitear leo  a chur in iúl don mhúinteoir ábhartha.
Eachtraí a Fhiosrú agus a Láimhseáil Stíl an Chuir Chuige
·         Agus é/í ag fiosrú agus ag láimhseáil na bulaíochta, tabharfaidh an múinteoir (ábhartha ) a b(h)reithiúnas féin féachaint ar tharla bulaíocht nó nár tharla agus conas is fearr an cás a réiteach.
·         Éilítear ar thuismitheoirí/ar chaomhnóirí agus ar dhaltaí comhoibriú le cibé fiosrú a dhéanfar agus cuidiú leis an scoil ceist ar bith a thiocfadh aníos a réiteach agus an caidreamh idir na páirtithe a shlánú, a oiread agus is féidir, a thúisce agus is féidir.
·         Ba chóir do mhúinteoirí cur chuige fionnuar neamh-mhóthúchánach réitithe fadhbanna a ghlacadh.
·         Ba chóir eachtraí a láimhseáil, a oiread agus is féidir, lasmuigh den seomra ranga d'fhonn príobháid gach rannpháirtí a chinntiú.
·         Ba chóir gach agallamh a dhéanamh chomh híogair agus is féidir agus cearta na ndaltaí á nglacadh san áireamh. Is féidir le daltaí nach bhfuil baint dhíreach acu leis an gcás eolas úsáideach a chur ar fáil mar seo a leanas:
·         Agus eachtraí d'iompraíocht bhulaíochta á n-anailísiú, ba chóir don mhúinteoir ábhartha  iarracht a dhéanamh na ceisteanna cén rud, cén áit, cén duine, agus cén fath a fhreagairt. Ba chóir é sin a dhéanamh go deas suaimhneach, agus sampla á thabhairt den chaoi ar chóir déileáil le coinbhleacht gan dul i muinín na forrántachta.
·         Má bhíonn grúpa i gceist, ba chóir agallamh a chur ar gach duine acu ar dtús. Ina dhiaidh sin, ba chóir bualadh leo mar ghrúpa. Ag an gcruinniú leis an ngrúpa, ba chóir a iarraidh ar gach duine acu a c(h)untas féin a thabhairt ar ar tharla d'fhonn a chinntiú go dtuigeann gach duine sa ghrúpa ráitis na ndaoine eile go soiléir;
·         Ba chóir tacú le gach ball den ghrúpa i dtaca leis an mbrú a d'fhéadfadh a theacht orthu ó bhaill eile an ghrúpa tar éis an agallaimh leis an múinteoir.
D’fhéadfadh sé a bheith oiriúnach freisin a iarraidh orthu siúd a bhí i gceist cuntas a scríobh ar ar tharla.
·         I gcásanna go gcinneann an múinteoir ábhartha  gur tharla iompraíocht bhulaíochta, ba chóir teagmháil a dhéanamh le tuismitheoir(í)/caomhnóir(í) na bpáirtithe go luath d'fhonn an tarlúint a chur in iúl dóibh agus míniú a thabhairt ar na gníomhartha a bheifear a dhéanamh (agus tagairt á déanamh do bheartas na scoile). Ba chóir don scoil deis a thabhairt do thuismitheoirí/do chaomhnóirí plé a dhéanamh ar na bealaí lenar féidir leo tacú leis na gníomhartha atá an scoil a dhéanamh agus leis na tacaí atáthar a chur ar fáil do dhaltaí;
·         Sa chás go gcinneann an múinteoir ábhartha  go raibh iompraíocht bhulaíochta ar bun ag an dalta, ba chóir a chur in iúl go soiléir dó/di an sárú a rinne sé/sí ar bheartas frithbhulaíochta na scoile agus ba chóir iarracht a dhéanamh tabhairt air/uirthi an cás a fheiceáil ó dhearcadh an dalta a d'fhulaing an bhulaíocht;
·         Ní mór a chur in iúl go soiléir do gach rannpháirtí (gach tacar daltaí agus múinteoirí/caomhnóirí) i gcás ar bith a gcaitear smachtbhannaí araíonachta a chur i bhfeidhm gur ceist phríobháideach atá ann idir an dalta a bheidh faoi smachtbhanna, a t(h)uismitheoir(í)/c(h)aomhnóirí agus an scoil;
Gníomh leantach agus cuntas
·         Agus cinneadh á dhéanamh ar déileáladh go cuí agus go leordhóthanach leis an gcás bulaíochta, ní mór don mhúinteoir ábhartha, agus breithiúnas gairmiúil á thabhairt aige/aici, na cúinsí seo a leanas a ghlacadh san áireamh:
- An bhfuil deireadh tagtha leis an iompraíocht bhulaíochta;
- An bhfuil ceisteanna idir na páirtithe réitithe, a oiread agus is féidir;
- An bhfuil caidreamh idir na páirtithe slánaithe, a oiread agus is féidir;
- Aiseolas ar bith a fuarthas ó na páirtithe rannpháirteacha, óna dtuismitheoir(í)/a gcaomhnóir(í) nó ó phríomhoide nó leas-phríomhoide na scoile
·         Ba chóir cruinnithe leantacha ar leithligh a shocrú leis na páirtithe leasmhara féachaint an bhféadfaí iad a thabhairt le chéile tráth níos déanaí má bheidh an dalta a d'fhulaing an bhulaíocht réidh agus toilteanach.
·         I gcás nach mbíonn tuismitheoir(í)/caomhnóir(í) sásta gur dhéileáil an scoil leis an gcás bulaíochta de réir na ngnásanna seo, ní mór gnáthaimh ghearáin na scoile a chur in iúl do na  tuismitheoir(í)/caomhnóir(í), mar is cuí.
·         I gcás gur bhain an/na tuismitheoir(í)/caomhnóir(í) leas as gnáthaimh ghearáin na scoile agus nach bhfuiltear sásta fós, ní mór don scoil a chur in dóibh go bhfuil an cheart acu gearán a dhéanamh leis an Ombudsman do Dhaltaí.
Iompraíocht Bhulaíochta a chuntas
Tá sé ríthábhachtach go ndéanfaí gach eachtra de bhulaíocht a chuntas ar bhealach oibiachtúil agus fíorasach.
Seo a leanas gnásanna na scoile maidir le hiompraíocht bhulaíochta a chuntas agus a thuairisciú:
      Réamhdhearbhú neamhfhoirmiúil gur tharla bulaíocht
·         Ní mór do gach ball foirne cuntas i scríbhinn a choinneáil d’ eachtraí a fheiceann siad nó a chuirtear in iúl dóibh. Ní mór gach eachtra a thuairisciú don mhúinteoir ábhartha .
·         Cé nár mhór don mhúinteoir ábhartha  gach tuairisc, lena n-áirítear tuairiscí anaithnide, de bhulaíocht a fhiosrú agus a láimhseáil, ní mór don mhúinteoir ábhartha cuntas i scríbhinn a choinneáil ar na tuairiscí, ar na gníomhartha a glacadh agus ar aon phlé a rinneadh leis na rannpháirtithe
·         Ní mór don mhúinteoir ábhartha gach eachtra atáthar a fhiosrú a chur in iúl don phríomhoide.
     Foirmiúil  -  1 Dearbhú gur tharla bulaíocht
·         Má dhearbhaíonn an múinteoir ábhartha  gur tharla bulaíocht, ní mór don mhúinteoir cuntas cuí i scríbhinn a choinneáil a chuideoidh leis/léi na ceisteanna a réiteach agus na caidrimh a shlánú, a oiread agus is féidir, idir na páirtithe leasmhara.
·         Ba chóir don scoil, i gcomhairle leis an múinteoir/na múinteoirí ábhartha , prótacal a chur le chéile maidir le gach cuntas a choinníonn an múinteoir ábhartha a stóráil.
        Foirmiúil - 2 Aguisín 3 (Gnásanna Foirmiúla na Roinne Oideachais agus Scileanna)
Ní mór don mhúinteoir ábhartha an teimpléad cuí in Aguisín 3 a úsáid chun an iompraíocht bhulaíochta a chuntas sna cúinsí seo a leanas:
a) i gcásanna gur dóigh leis/léi nár déileáladh go cuí ná go leordhóthanach leis an iompraíocht bhulaíochta laistigh de 20 lá scoile tar  éis dó/di a chinneadh gur tharla iompraíocht bhulaíochta; agus
b) Sa chár gur chinn an scoil mar chuid dá beartas frithbhulaíochta nár mhór, i gcúinsí áirithe, an iompraíocht bhulaíochta a chuntas agus a thuairisciú láithreach bonn don Phríomhoide nó don Leas-Phríomhoide de réir mar is cuí.
Ba chóir don scoil liosta a dhéanamh de na hiompraíochtaí a chaitear a chuntas agus a thuairisciú láithreach bonn don phríomhoide. Ba chóir dóibh sin a bheith ag teacht le cód iompraíochta na scoile.
Nuair a bhaintear úsáid as an teimpléad cuntais, ní mór don mhúinteoir ábhartha é a choinneáil agus ní mór don phríomhoide cóip de a choinneáil. Ní mór machnamh cuí a dhéanamh ar an áit a gcoinnítear na cuntais, orthu siúd a mbeidh teacht acu orthu agus ar an bhfad ama a choinneofar iad. Ba chóir cinntí a dhéantar faoi chuntais a choinneáil a bhreacadh síos sa beartas seo.
Straitéisí Idirghabhála Seanbhunaithe
·         Agallaimh idir an múinteoir agus gach dalta
·         Comhaontuithe idir daltaí a idirbheartú agus iad a leanúint le próiseas monatóireachta. Is féidir é seo a dhéanamh ar bhealach neamhfhoirmiúil nó a chur i bhfeidhm trí phróiseas idirghabhála níos struchtúrtha
·         Oibriú le tuismitheoir(í)/caomhnóir(í) chun tacú le hidirghabhálacha scoile
·         Cuir chuige Gan Milleán
·         Am Ciorcail
·         Agallaimh Athshlánúcháin
·         Comhdháil Athshlánúcháin
·         Ceistneoirí sochghraim a chur i bhfeidhm
·         Piar-idirghabháil sa chás go ndearnadh oiliúint chuí
Luann na Gnásanna na straitéisí idirghabhála seo a leanas agus déantar tagairt do Ken Rigby;
www.bullyingawarenessweek.org/pdf/BullyingPreventionStrategiesinSchools Ken Rigby.pdf
·         An cur chuige traidisiúnta araíonachta
·         An t-íospartach a láidriú
·         Idirghabháil
·         Cleachtas Athshlánúcháin
·         Modh an Ghrúpa Tacaíochta
·         Modh na Comhbhá
 7. Seo a leanas clár tacaíochta na scoile do dhaltaí a ndearnadh bulaíocht orthu:
(Féach 6.8 de na Gnásanna Frithbhulaíochta Bunscoile agus Iar-Bhunscoile):
   
 
·          Cuirfear  gach tacaíocht agus deis in-scoile ar fáil do dhaltaí a fhulaingíonn an  bhulaíocht chun páirt a ghlacadh i ngníomhaíochtaí a leagtar amach chun a  bhféinmhuinín a mhéadú, cairdeas agus scileanna sóisialta a fhorbairt agus  seasmhacht a láidriú, e.g.   
 
        - Córas tréadchúraim
 
        - Córas meantóireachta Piara /  Páirtíochta
 
    - Foireann na Meithle Cúraim/Meithle  Tacaíochta do Dhaltaí
 
                       - Obair i ngrúpaí,  cuir i gcás am ciorcail
 
 
·          Má  bhíonn comhairleoireacht nó tacaí breise de dhíth ar dhaltaí, déanfaidh an  scoil a dícheall dul i gcomhairle leis na gníomhaireachtaí cuí chun é sin a  eagrú. D'fhéadfadh sé gur don daltaí a fhulaingíonn an bhulaíocht nó a bhíonn  i mbun na hiompraíochta bulaíochta é sin.
 
·          Ba  chóir do dhaltaí a thuiscint nach mbíonn aon fhinnéithe gan locht ann agus  gur chóir gach iompraíocht bhulaíochta a chur in iúl do mhúinteoir.
 
8. Maoirseacht agus Monatóireacht Éifeachtach ar Dhaltaí
Deimhníonn an Bord Bainistíochta go bhfuil cleachtais agus beartais chuí mhaoirseachta agus monatóireachta  i bhfeidhm chun iompar bulaíochta a chosc agus chun déileáil leis agus chun idirghabháil luath a éascú más féidir.

9. An Ciapadh a Chosc
Deimhníonn an Bord Bainistíochta go ndéanfaidh an scoil, de réir a oibleagáidí faoin reachtaíocht chomhionannais, gach beart is indéanta go praiticiúil chun daltaí agus baill foirne a chosaint ar chiapadh gnéasach agus ar chiapadh ar aon cheann de na naoi bhforas, mar atá inscne lena n-áirítear trasinscne, stádas sibhialta, stádas teaghlaigh, treoshuíomh gnéasach, reiligiún, aois, míchumas, cine nó ballraíocht den Lucht Siúil.
10. Ghlac an Bord Bainistíochta an polasaí seo ar an 14ú bealtaine 2014.
11. Tá an beartas seo ar fáil do phearsanra na scoile, foilsíodh é ar shuíomh Gréasáin na scoile (agus, tá sé ar fáil ar shlí eile do thuismitheoirí agus do dhaltaí ar iarratas) agus do Choiste na dTuismitheoirí  Cuirfear cóip den bheartas seo ar fáil don Roinn agus do phátrún na scoile má iarrtar é.
12. Athbhreithneoidh an Bord Bainistíochta an beartas agus a fheidhmiú uair amháin i ngach
scoilbhliain. Cuirfear fógra scríofa gur athbhreithníodh beartas frithbhulaíochta na scoile ar fáil do phearsanra na scoile, foilseofar é ar shuíomh Gréasáin na scoile , Cuirfear é ar fáil ar shlí eile do thuismitheoirí agus do dhaltaí ar iarratas agus do Choiste na dTuismitheoirí .. Cuirfear taifead den athbhreithniú agus a thoradh a chur ar fáil don phátrún agus don Roinn, leis, má iarrtar é.
Sínithe: ____Barra o Caoimh____                     Sínithe:Ide ní Dhubhain
      (Cathaoirleach an Bhoird Bhainistíochta)               (Priomhoide)        
  
Dáta: ____!4U Bealtaine 2014__________                                                              Dáta: __________________
athbhreithnithe eile: __Bealtaine 2015_____________


[1]
Back to content